Konferencja Klimatyczna
Na 3. Szkolnej Konferencji Klimatycznej, która obyła się w marcu 2022 na Uniwersytecie Wrocławskim opowiadaliśmy o tym, jak możemy spowolnić katastrofę klimatyczną ograniczając zużycie energii poświęcanej na ogrzewanie naszych domów, szkół i miejsc pracy.
Jak możemy przyczynić się do ograniczenia skutków zmian klimatu ograniczając emisje, które pochodzą z ogrzewania budynków? Mamy dwie możliwości. Pierwsza to wymiana źródła ciepła na niskoemisyjne. Druga opcja to zmniejszenie strat ciepła. Ciepło ucieka przez różne przegrody np. przez ściany i przez dach. Każdą z tych strat możemy ograniczyć.
Obniżenie temperatury
Najprostszym sposobem jest obniżenie temperatury w domu, szkole albo biurze. W wielu domach temperatury w zimie są wysokie np. 23, 24 czy 25 stopni, po to by czuć się swobodnie i chodzić w domu w krótkim rękawku. To nie jest dobre dla naszego zdrowia. Jeśli mocno przegrzewamy pomieszczenia, to wraz z ciepłem ucieka wilgoć. To naraża nas na problemy zdrowotne i obniżenie odporności. Jeśli więc zmniejszymy temperaturę do 20 lub 21 stopni w ciągu dnia, to mocno spadnie zużycie energii i równocześnie będziemy zdrowsi.
Przeciętnie obniżenie temperatury o 1 stopień to oszczędność ok 5%. Ta wartość jest różna dla różnych budynków i różnych zakresów temperatur. Zużycie energii jest pochodną różnicy między temperaturą w budynku a tym co jest na zewnątrz.
Zawory termostatyczne
Abyśmy mogli regulować temperaturę potrzebne są odpowiednie urządzenia. Najprostszym jest zawór termostatyczny z głowicą termostatyczną, zamontowany na grzejniku. Grzejnik będzie grzał pomieszczenie tak, aby temperatura nie była wyższa niż ta ustawiona na głowicy, zwanej także czasem termostatem.
Od pewnego czasu dostępne są głowice elektroniczne, które możemy zaprogramować. Możemy ustawić na nich różne temperatury dla różnych dni tygodnia dla różnych godzin. Np. jeśli między godziną 8 a 15 nie ma nikogo w domu, możemy ustawić niższą temperaturę. Możemy też ustawić nieco niższą temperaturę na noc. Lepiej nam się śpi jeśli w pomieszczeniu jest nieco chłodniej.
Niektóre głowice możemy połączyć z siecią i możemy nimi zarządzać zdalnie. Możemy obniżyć temperaturę w domu wyjeżdżając na ferie, a wracając przywrócić ogrzewanie do normalnego poziomu krótko przed powrotem.
Szczelne okna
Nowoczesne głowice termostatyczne. mają też funkcję kontroli otwartego okna. Jeśli w pomieszczeniu jest otwarte okno zamykają one dopływ ciepła do grzejnika. Warto pamiętać, że sposób wietrzenia pomieszczeń wpływa na zużycie energii. Najlepiej wietrzyć otwierając okna na całą szerokość na krótki czas. Najgorszy sposób to mieć cały czas lekko uchylone okno – ciepło ucieka wtedy przez cały czas.
Okna to miejsca dużych strat ciepła. Stare okna np. skrzynkowe warto wymieniać na nowoczesne, które oferują znacznie lepsze współczynniki przenikania ciepła. Każde okno należy regularnie uszczelniać i regulować. Z czasem okna się wypaczają, a uszczelki się zużywają się i po kilku latach nie spełniają już swojej funkcji. To inwestycje, które się szybko zwracają, zwłaszcza w obecnej sytuacji wysokich cen nośników energii.
Docieplenie budynków
Uszczelnienie okien, instalacja głowic termostatycznych czy obniżenie temperatury w mieszkaniu to rzeczy, które może zrobić każdy z nas aby obniżyć koszty ogrzewania oraz emisje CO2 z tego tytułu nawet o 30%.
Docieplanie budynków jest trudniejsze, zwłaszcza jeśli nie mamy własnego, wolnostojącego domu. O dociepleniu bloku decyduje wspólnota mieszkaniowa lub zarząd spółdzielni. Warto pytać o plany docieplania budynków na spotkaniach wspólnoty mieszkaniowej. Oprócz mniejszych rachunków i emisji docieplenie budynku poprawia komfort życia jego mieszkańców.
Rekuperatory
Rekuperacja, czyli ogrzewanie powietrza dostarczanego do budynku za pomocą ciepła powietrza, które z budynku usuwamy, pozwala ograniczać straty ciepła w budynkach, w których zastosowano wentylację mechaniczną. Są to najczęściej większe budynki, jak biurowce, czy galerie handlowe, ale coraz częściej rekuperatory są instalowane także w domach jednorodzinnych.
Systemy zarządzania energią (EMS)
Systemy zarządzania energią stosuje się w większych budynkach np. w biurach, szkołach, na uczelniach. Czujniki temperatury wewnętrznej, wchodzące w skład takiego systemu, przekazują informacje o temperaturze do oprogramowania (zazwyczaj w chmurze). Na podstawie ich wskazań specjalistyczne oprogramowanie np. Eco Scada, tak dobiera parametry pracy systemu grzewczego, aby ograniczać zużycie energii, jednocześnie zachowując komfort użytkowników. Oszczędności są uzyskiwane dzięki uniknięciu przegrzewania budynku oraz ograniczeniu ogrzewania w czasie, w którym w budynku nie ma użytkowników. Przykładowo w szkole można ograniczyć temperatury w nocy i w weekendy. Oprogramowanie systemu zarządzania energią pozwala wyliczyć czas, w którym szkołę należy zacząć ogrzewać intensywniej, żeby o 8 rano zapewnić temperaturę odpowiednią dla uczniów.
Koszty wdrożenia EMS
Dzięki znacznemu obniżeniu cen urządzeń i oprogramowania systemy zarządzania energią stały się dostępne cenowo dla przeciętnej szkoły czy niedużej firmy. Jeszcze kilka lat temu dostępne były jedynie duże, rozbudowane systemy zarzadzania budynkiem (BMS), które realizują wiele różnych funkcji, są jednak bardzo drogie. Obecnie system zarządzania energią można zamówić nie ponosząc żadnych kosztów stałych. Eko Broker oferuje instalację i zarządzanie takim systemem rozliczane jako określony procent od faktycznie wygenerowanych oszczędności w ramach umowy o zwiększenie efektywności energetycznej.
Bardziej wydajne kotły
Zmniejszenie zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych można uzyskać także wymieniając źródła ciepła na bardziej wydajne lub mniej emisyjne. Przykładem może być zastosowanie kotłów kondensacyjnych, które wytwarzają tyle samo energii zużywając od 10% do 15% mniej gazu.
Pompy ciepła
Jeszcze lepszym, z punktu widzenia emisji CO2, źródłem ciepła są pompy ciepła. Te urządzenia dużą część energii pobierają ze środowiska – z powietrza (powietrzne pompy ciepła), wody lub z gruntu (gruntowe pompy ciepła). Pompa ciepła działa podobnie jak lodówka. Agregat lodówki pobiera ciepło z wnętrza lodówki i usuwa je do naszej kuchni. Pompa ciepła pobiera ciepło z zewnątrz i dostarcza je do naszego domu. Wydajne pompy ciepła dostarczają 4 razy więcej ciepła do budynku niż pobierają energii elektrycznej.
Fotowoltaika
Dodatkowe oszczędności pieniędzy i środowiska zapewnia połączenie pompy ciepła z instalacją fotowoltaiczną. Wówczas energia elektryczna zużywana przez pompę ma bardzo niski ślad węglowy.
Konferencja
Konferencja na Uniwersytecie Wrocławskim trwała 3 dni. Zaszczytem dla naszej firmy ESCO było wystąpić w tak zacnym gronie. Wystąpili m.in. Szymon Malinowski i Aleksandra Kardaś z Nauki o klimacie, Adam Rajewski i Adam Błażowski z FOTA4Climate, Ewa Wielewska z Extinction Rebellion, Małgorzata Piszczek z Koalicji Wrocławska Ochrona Klimatu, Mateusz Kokoszkiewicz z Gazety Wyborczej, Alina Pogoda ze Związku Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć, Krzysztof Smolnicki z Fundacji EkoRozwoju, Magdalena Budziszewska z UW dla Klimatu, a także przedstawiciele takich organizacji i grup jak Plastformers, Miasto Jest Nasze, Rzeczniczki Przyrody, Śląski Ruch Klimatyczny, Viva Akcja dla zwierząt, Rowerowy Wrocław.
Organizatorami konferencji były Młodzieżowy Strajk Klimatyczny oraz Młodzieżowa Rada Miasta Wrocławia.